Kauli hii, kwa maana yoyote ya kisheria na kiutawala, ni bomu. Katika nchi inayozingatia utawala wa sheria, ushahidi wa aina hiyo kutoka kwa mtu aliyeshika nafasi nyeti serikalini ungetosha kuanzisha uchunguzi mkubwa wa kitaifa. Lakini nchini DRC, mpaka sasa hakuna ofisi ya serikali, si Mahakama, si Ofisi ya Mkaguzi Mkuu, wala hata Waziri mpya wa Sheria, Constant Mutamba, aliyetoa tamko lolote.
Kauli za Kazadi zinaweka bayana hali mbili zinazowezekana:
-
Iwapo Kazadi alidanganya, basi alitenda kosa la kusambaza taarifa za uongo zenye lengo la kupotosha umma na kuhatarisha imani kwa taasisi za umma. Kwa kosa kama hilo, Jean-Marc Kabund alifungwa kwa kusema mambo yanayodaiwa kuwa ya uongo dhidi ya serikali.
-
Iwapo alizungumza ukweli, basi Waziri wa Sheria angepaswa, bila kusubiri shinikizo la kisiasa, kuagiza uchunguzi dhidi ya wanaohusika. Kauli ya Kazadi ilipaswa kuwa mwanga wa tahadhari kwa vyombo vya haki na nidhamu.
Lakini, hali imebaki kimya. Hakuna uchunguzi, hakuna hatua, hakuna taarifa. Kimya hiki ni cha kushangaza na ni kiashiria cha hali mbaya ya utawala wa sheria.
Tatizo hapa si tu ukosefu wa hatua, bali ni kile kinachoashiria: mfumo wa utawala unaoruhusu uzembe na ukimya mbele ya tuhuma kubwa. Wanasiasa wanaweza kukiri hadharani kuwepo kwa wizi wa fedha za umma, na bado wakaendelea na shughuli zao bila hofu ya kuchunguzwa au kushitakiwa.
Waziri wa Sheria, Constant Mutamba, ambaye aliingia kwa ahadi ya kuleta mageuzi katika sekta ya sheria, ameshindwa kutoa hata tamko la kusikitishwa na hali hiyo. Hii ni fursa aliyopoteza kuthibitisha kuwa yeye si sehemu ya mfumo wa kufunika maovu.
Kwa kuruhusu kauli nzito kama hizi kupita bila hatua, serikali inaweka mazingira ya kudhoofisha imani ya wananchi kwa taasisi za umma. Inaonesha kuwa sheria hutumika kwa wale wanaoikosoa serikali pekee, huku walioko madarakani wakiwa juu ya sheria.
Ni hatari kwa demokrasia na utawala bora, kwani inahamasisha utamaduni wa kutokujali na kupuuzia maadili ya uongozi bora. Ikiwa hakuna hatua, kwa nini wanasiasa waogope kufanya uhalifu wa kifedha?
Kesi ya Nicolas Kazadi ni zaidi ya kauli ya waziri wa zamani. Ni kipimo halisi cha hali ya utawala wa sheria nchini DRC. Ukosefu wa mwitikio wa serikali na vyombo vya sheria unaonesha wazi kuwa bado kuna safari ndefu kufikia nchi inayojali sheria na uwajibikaji wa kweli.
Ikiwa serikali haitaki au haiwezi kuchukua hatua juu ya madai yanayotoka ndani ya mfumo wake, basi wananchi wana kila sababu ya kuwa na mashaka na dhana nzima ya haki na usawa mbele ya sheria.
